ระบบหายใจ (Respiratory System) เป็นระบบที่สำคัญในการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในร่างกายมนุษย์ เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไปใช้ในกระบวนการเมแทบอลิซึม (Metabolism) ที่ช่วยให้เซลล์สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โครงสร้างของระบบหายใจ
ระบบหายใจในร่างกายมนุษย์ประกอบด้วยหลายอวัยวะที่ทำงานร่วมกัน เพื่อการหายใจและการแลกเปลี่ยนก๊าซที่เกิดขึ้น โดยแบ่งได้เป็น 2 ส่วนหลัก ดังนี้:
1. ทางเดินหายใจส่วนต้น (Upper Respiratory Tract)
- จมูก (Nose): เป็นช่องทางแรกที่อากาศเข้ามาสู่ร่างกาย ซึ่งมีขนและเมือกภายในเพื่อกรองฝุ่นละอองและเชื้อโรค
- คอหอย (Pharynx): เป็นช่องทางที่เชื่อมระหว่างจมูกกับหลอดลมและหลอดอาหาร
- กล่องเสียง (Larynx): มีหน้าที่สำคัญในการสร้างเสียงเมื่อเราพูดและร้องเพลง
2. ทางเดินหายใจส่วนปลาย (Lower Respiratory Tract)
- หลอดลม (Trachea): ท่อหลักที่อากาศเข้าสู่ปอด หลอดลมมีผนังแข็งแรงเพื่อให้การไหลของอากาศเป็นไปอย่างราบรื่น
- หลอดลมฝอย (Bronchioles): หลอดลมจะกระจายออกเป็นแขนงเล็กๆ นำอากาศเข้าสู่ปอดทั้งสองข้าง
- ปอด (Lungs): เป็นอวัยวะสำคัญในการแลกเปลี่ยนก๊าซ มีโครงสร้างภายในที่เรียกว่า ถุงลม (Alveoli) ที่ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์กับเส้นเลือดฝอย
การทำงานของระบบหายใจ
ระบบหายใจทำงานโดยการนำอากาศที่มีออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย และขับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกายผ่านกระบวนการที่เรียกว่า การหายใจเข้า-ออก (Inhalation & Exhalation)
- การหายใจเข้า (Inhalation): กล้ามเนื้อกะบังลมจะหดตัวและเลื่อนลง ทำให้ปอดขยายตัวและดูดอากาศที่มีออกซิเจนเข้ามา
- การแลกเปลี่ยนก๊าซ (Gas Exchange): ออกซิเจนในอากาศจะถูกถ่ายเทเข้าสู่ถุงลม (Alveoli) ซึ่งจะเข้าสู่กระแสเลือด และแพร่ไปสู่เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย
- การหายใจออก (Exhalation): ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เกิดขึ้นในร่างกายจะถูกขับออกมาผ่านทางถุงลมเข้าสู่หลอดลม และออกจากร่างกายเมื่อเราหายใจออก