
อากาศ (Air) เป็นส่วนสำคัญของชีวิตบนโลก ทุกสิ่งมีชีวิตต้องพึ่งพาอากาศในการดำรงชีวิต อย่างไรก็ตาม อากาศไม่ใช่สิ่งที่ประกอบด้วยเพียงแค่ก๊าซชนิดเดียว แต่เป็นการผสมผสานของก๊าซหลายชนิดที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตและกระบวนการต่างๆบนโลก
ส่วนประกอบหลักของอากาศ
อากาศประกอบด้วยก๊าซหลายชนิดที่มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการดำรงชีวิตและการดำเนินกระบวนการทางธรรมชาติ ก๊าซที่พบมากที่สุดในอากาศ ได้แก่:
- ไนโตรเจน (Nitrogen) – 78%
ไนโตรเจนเป็นก๊าซที่มีปริมาณมากที่สุดในอากาศ ถึงแม้ว่าไนโตรเจนจะไม่ใช่ก๊าซที่สิ่งมีชีวิตหายใจเข้าไปโดยตรง แต่มีความสำคัญในการสร้างโปรตีนและดีเอ็นเอของสิ่งมีชีวิต การตรึงไนโตรเจนโดยแบคทีเรียบางชนิดในดินจะช่วยให้พืชสามารถดูดซึมไนโตรเจนและนำไปใช้ในกระบวนการเจริญเติบโต - ออกซิเจน (Oxygen) – 21%
ออกซิเจนเป็นก๊าซที่มีบทบาทสำคัญในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตที่ใช้การหายใจ เช่น มนุษย์และสัตว์ เมื่อสิ่งมีชีวิตหายใจเข้าไป ออกซิเจนจะเข้าสู่ปอดและถูกลำเลียงไปยังเซลล์เพื่อใช้ในกระบวนการเผาผลาญอาหารให้กลายเป็นพลังงาน - อาร์กอน (Argon) – 0.93%
อาร์กอนเป็นก๊าซเฉื่อยที่ไม่มีปฏิกิริยาทางเคมีกับก๊าซอื่น ๆ แม้ว่าอาร์กอนจะมีปริมาณน้อยในอากาศ แต่ก็มีการนำไปใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ใช้ในหลอดไฟและกระบวนการเชื่อมโลหะ - คาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon Dioxide) – 0.04%
คาร์บอนไดออกไซด์เป็นก๊าซที่สำคัญในกระบวนการสังเคราะห์แสงของพืช ซึ่งช่วยผลิตออกซิเจนที่สิ่งมีชีวิตใช้ในการหายใจ นอกจากนี้ คาร์บอนไดออกไซด์ยังมีบทบาทสำคัญในการควบคุมอุณหภูมิของโลกผ่านกระบวนการกักเก็บความร้อนจากดวงอาทิตย์ที่รู้จักกันในชื่อ “ปรากฏการณ์เรือนกระจก” - ก๊าซอื่น ๆ (Other Gases)
นอกจากไนโตรเจน ออกซิเจน อาร์กอน และคาร์บอนไดออกไซด์ อากาศยังมีส่วนประกอบของก๊าซอื่น ๆ ในปริมาณน้อย เช่น ฮีเลียม นีออน คริปทอน และไฮโดรเจน แม้ว่าก๊าซเหล่านี้จะมีปริมาณน้อยมาก แต่มีบทบาทในบางกระบวนการทางธรรมชาติและอุตสาหกรรม - ไอน้ำ (Water Vapor)
ไอน้ำเป็นส่วนประกอบที่เปลี่ยนแปลงได้มากที่สุดของอากาศ โดยปริมาณไอน้ำในอากาศขึ้นอยู่กับสภาพอากาศและพื้นที่ ไอน้ำมีบทบาทสำคัญในการเกิดปรากฏการณ์ทางธรรมชาติต่าง ๆ เช่น ฝน เมฆ และการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ
ความสำคัญของส่วนประกอบในอากาศ
- ไนโตรเจน ช่วยให้พืชเจริญเติบโตและเป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างโปรตีน
- ออกซิเจน จำเป็นต่อการหายใจของสิ่งมีชีวิต
- คาร์บอนไดออกไซด์ จำเป็นสำหรับกระบวนการสังเคราะห์แสงของพืชและมีบทบาทในการควบคุมอุณหภูมิของโลก
- ไอน้ำ ช่วยในกระบวนการหมุนเวียนน้ำในบรรยากาศและการเกิดปรากฏการณ์ฝน